Parayı alan da veren de hatalıdır: Yargıtay’dan emsal ‘tefecilik’ kararı

Tefeciden para alan bir vatandaş, mağdur olduğunu öne sürerek mahkemenin yolunu tuttu. Mahkeme, tefecilik yaptığı öne sürülen bireye ceza yağdırdı. Kararı hem sanık, hem mağdur hem de Vergi Dairesi avukatı temyiz etti. Emsal nitelikte bir karara imza atan Yargıtay 9. Ceza Dairesi, tefeciden para alanın mağdur olmayacağının altını çizdi. Kararda Türk Ceza Kanunu’nun 241. hususunda düzenlenen tefecilik kabahatinin kanunun “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı üçüncü kısmının dokuzuncu kısmında düzenlendiği üzere kabahatin mağdurunun tüm toplum olduğu vurgulandı. Kararda şöyle denildi:

“Tefecilik bağlantısında faiz karşılığı ödünç para alan kişi, iradi olarak faiz ilgisinin tarafı olmakta olup gerçek manada cürmün pasif failidir. Lakin kanun koyucu izlediği hata siyaseti gereği tefecilik fiilinin faal failinin basitçe tespitini sağlamak emeliyle ödünç para alan kişiyi cezalandırmamıştır. Bu halde tefecilik fiilinin pasif faili pozisyonunda bulunan faiz karşılığı ödünç para alan kişinin hatanın mağduru olarak kabulüne imkan yoktur. Bu şahısların fail hakkında şikayetçi olmaları halinde açılan bir kamu davasındaki pozisyonları ihbar eden niteliğindedir ve hatanın direkt mağduru olmadıklarından davaya katılma hak ve yetkileri bulunmamaktadır. Bu nedenle sanık hakkında tefecilik kabahatinden açılan kamu davalarına Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 237. unsuruna nazaran cürümden direkt ziyan görmeyen müştekinin katılma hakkı olmadığı, bu prestijle kararı temyiz yetkisi bulunmadığından müştekinin temyiz talebinin reddi gerekmiştir.”

ZARAR KARŞILANSA DA DEĞERİ YOK

Kararda tefecilik hatasında tefecilik yapan failden faiz, kurul yahut diğer isimler karşılığında ödünç para alan bireylerin hatanın direkt mağduru olmadıkları lisana getirildi. Kararda, “Bu bireylerin maddi ziyanlarının göz önüne alınamayacağı açıktır. Gerçekten 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ‘Kesin hükümsüzlük’ başlıklı 27. hususu karşısında yasanın emredici normlarına muhalif olarak düzenlenen bir tefecilik mukavelesi nedeniyle, mukavele taraflarının direkt yahut dolaylı olarak hukuksal muhafazadan yararlanmaları olanaksızdır. Sonuç olarak tefecilik kabahatlerinden kurulan kararlarda Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 231. hususunun uygulanmasında, birebir Yasa’nın 231/6-c hususundaki ‘Zararın giderilmesi’ şartının aranması olanaksızdır. Bu açıklamalar ışığında evrak çerçevesi, bilgi ve evraklara nazaran mahkemece sanığa kararın açıklanmasının geri bırakılmasını kabul edip etmediğinin sorulması sonrasında Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 231/5 ve 231/6-a-b husus ve bentleri çerçevesinde kıymetlendirme yapılması gerekirken ‘Karşı tarafın ziyanı tanzim edilmediğinden’ münasebeti ile sanık hakkında Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 231. hususunun uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi bozma nedenidir. Sanık müdafiinin ve müşteki Hazine vekilinin temyiz itirazları bu prestijle yerinde görülmüş olduğundan, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. unsuru de gözetilerek Ceza Muhakemeleri Adabı Kanunu’nun 321. unsuru uyarınca kararın bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir” denildi.